تومور شوانوما نوعی تومور عصبی غلاف عصب می باشد، با این که در هر سنی می تواند بروز پیدا کند، اما از شایع ترین تومورهای خوش خیم عصب محیطی در بزرگسالان می باشد و بیشتر در سن 20 تا 50 سالگی اتفاق می افتد. ابتلا به این تومور در هر دو جنس به یک میزان دیده می شود. بروز این تومور معمولا به شکل یک توده دردناک است و در هر نقطه ای از بدن می تواند بروز پیدا کند.
شایع ترین محل بروز این تومور در داخل عصب اصلی می باشد و هنگامی که رشد کرده و بزرگ شود، فاسیکول های بیشتری را تحت تاثیر قرار می دهد، البته رشد آن بسیار آرام خواهد بود. در صورت بروز این توده بر روی بازو یا پا ممکن است، بیمار متوجه وجود توده شود، این توده به ندرت می تواند، سرطانی باشد، اما آسیب هایی چون از دست دادن کنترل ماهیچه و آسیب های عصبی در پی خواهد داشت. در صورت بروز توده در بافت بدن یا بی حسی غیر عادی باید برای انجام معاینات لازم به پزشک مراجعه نمایید.
تومور شوانوما
در مواردی ممکن است، توده بدون درد باشد، یا همراه با درد بروز پیدا کند، اعمال فشار بر روی توده می تواند، میزان درد را افزایش دهد و یا ضربه خوردن به تومور موجب تحریک عصب درگیر شود و حسی چون برق گرفتگی را برای فرد به ارمغان آورد. بیشتر این توده ها ابعادی کوچکتر از پنج سانتی متر خواهندداشت، این در حالی است که تومور های بدخیم غلاف اعصاب در بیشتر مواقع از پنج سانتی متر بزرگتر هستند.
شوانوما ها معمولا از اعصاب بزرگ سر و گردن و اعصاب بزرگ سطوح شکمی منشا می گیرند و بروز آن ها در اندام فوقانی از اندام تحتانی شایع تر می باشد و احتمال درگیری عصب مدین بیشتر از سایر اعضا می باشد.
شایع ترین علائم
نشانه های بروز این عارضه زمانی قابل رویت خواهد بود، که تومور عصب نزدیک به خود را درگیر کرده باشد و با اعمال فشار بر آن موجب بروز علائم شود. در صورتی که شاهد علائم تومور شوانوما بودید، فورا به متخصص مغز و اعصاب مراجعه نماید، تا پس از بررسی های لازم درمان مناسبی صورت گیرد. شایع ترین علائم در ادامه ذکر شده است.
- درد همراه با سوزش
- ضعف عضلانی
- توده قابل مشاهده
- بی حسی
- سوزن سوزن شدن
- فلج صورت
- تشنج
- سردرد
- اختلال در رفتار
- احساس درد در توده به وجود امده
- ضعف عمومی و خواب آلودگی
- کمردرد یا گردن درد شانه
- متاثر شدن حس چشای
- تحت تاثیر قرار گرفتن شنوایی و تعادل
- تحت تاثیر قرار گرفتن بلع یا حرکات چشم
علت بروز تومور
هنوز هیچ علت مشخصی برای ابتلا به ین بیماری وجود ندارد، اما بسیاری از پزشکان بر تاثیر عوامل موثر در ابتلا به شوانوما اتفاق نظر دارند، وجود برخی از این عوامل می تواند، زمینه ساز بروز تومور شود، که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
افزایش سن: معمولا افزایش سن می تواند، زمینه ابتلا به این بیماری را فراهم سازد، زیرا با افزایش سن سیستم عصب شخص نیز ضعیف خواهد شد و این امر می تواند، در به وجود آمدن این بیماری دخیل باشد. با توجه به آمار ها معمولا افراد بالای پنجاه سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
وراثت: از جمله عوامل تاثیر گذار در ابتلا به این بیماری می توان، به تاثیر سابقه خانوادگی در ابتلا به شوانوما اشاره کرد، نتیجه آزمایشات حاکی از این امر است، که افرادی که والدین آن ها درگیر تومور مغزی بوده اند، بیشتر از سایرین احتمال دارد به آن مبتلا شوند.
رادیوتراپی: درمان های که طی آن فرد بیمار در معرض اشعه های رادیوتراپی قرار می گیرد، می تواند از دلایل بروز این تومور باشد، به همین جهت پزشکان توصیه میکنند، تا جایی امکان دارد، برای درمان از رادیوتراپی استفاده نشود.
انواع بیماری شوانوما
شوانوما انواع مختلفی دارد، که نوع عادی آن از همه شایع تر می باشد، امکان رخ دادن این نوع از بیماری در هر نقطه ای از اعصاب محیطی یا اعصاب جمجمه ای ممکن است. نوع دیگر شوانومای سلولی می باشد، که از نوع معمولی تراکم سلولی و فعالیت بالاتری دارد و بیشتر در اعصاب جمجمه و محیطی ایجاد می شوند.
شوانومای پلکسی فرم به شکل توده ای از گره ها یا غدد پلکسی بروز پیدا می کند و محل رخ دادن آن بیشتر اعصاب محیطی بزرگتری چون شبکه بازویی یا عصب سیاتیک می باشد. شنومای ملاتونیک حاوی سلول های تولید کننده رنگدانه ملانین می باشند و ظاهری تیره دارند و بسیار نادر است. شوانومای باستانی با تغییرات دژنراتیو درون تومور مانند کیست، خونریزی و کلسیفیکاسیون مشخص می شود، این نوع در بیشتر مواقع بزرگتر از سایر تومور ها می باشد.
تومور شوانومای ملانوتیک پساموماتوز نوع بسیار نادر این بیماری می باشد و با کمپلکس کارنی همراه است و با سلول های تولید کننده رنگدانه ملانین مشخص می شود. برای این که بتوانید عملکرد این بیماری را تشخیص دهید،لازم است تا علائم و نشانه های تومور مغزی را بهتر بشناسید.
پیشگیری از ابتلا
با این وجود که نمیتوان برای پیشگیری از تشکیل خود به خود تومور ها در بدن اقدام خاصی انجام داد و راهکار قطعی برای پیشگیری از ابتلا وجود ندارد، باز هم می توان از توصیه پزشکان برای به حداقل رساندن احتمال ابتلا پیروی کرد. مهم ترین راهکار ها داشتن رژیم غذایی سالم و رسیدن تمام مواد مغذی به بدن، خواب منظم و کاهش بی خوابی، ورزش منظم، خودداری از زیاده روی در مصرف نوشیدنی های الکلی و پرهیز از استعمال دخانیات می باشد.
در پیش گرفتن یک سبک زندگی سالم قطعا بدن را در برابر بیماری ها مقاوم می کند و احتمال ابتلا به سایر بیماری ها را کاهش می دهد. تنظیم ساعت خواب بسیار تاثیر گذار می باشد و می تواند، نقش مهمی در سلامتی بدن ایفا کند. آشنایی با روش های درمان طبیعی بی خوابی و تجربه خواب آرام در این زمینه به شما بسیار کمک خواهد کرد.
تشخیص
برای تشخیص شوانوما می توان از روش های زیر استفاده کرد و با کمک این آزمایشات و روش های تشخیصی پزشک می توان به تشخیص صحیحی دست پیدا کند، در ادامه به بررسی این روش ها پرداخته ایم.
سابقه پزشکی
در اولین قدم پزشک شروع به معاینه بالینی خواهد کرد و سابقه پزشکی شما را مورد بررسی قرار خواهد داد. ارزیابی و بررسی ناحیه آسیب دیده و علائم عصبی مرتبط در این مرحله انجام می شود.
آزمایش های تصویربرداری
استفاده از روش های عکسبرداری به پزشک کمک می کند، تا بتواند دید کاملی نسبت به تومور و محل تشکیل آن داشته باشد، در این راه پزشک می تواند، از ام آر آی مغز یا سی تی اسکن برای نواحی آسیب دیده و دریافت تصویر کامل تومور ها استفاده کند.
مطالعات هدایت عصبی و الکترومیوگرافی
استفاده از این آزمایش ها کمک می کند، تا عملکرد اعصاب آسیب دیده مورد ارزیابی قرار گیرد و با اندازه گیری سرعت هدایت عصبی و ارزیابی پاسخ عضلانی به تحریک عصبی تشخیص داده شود و پزشک می تواند، تشخیص دهد که آیا علائم به فشرده سازی عصبی مربوط می باشد، یا ناشی از وجود تومور شوانوما است.
بیوپسی
در مواردی ممکن است، بخش بسیار کوچکی از تومور به کمک بیوپسی برداشته شود، تا در آزمایشگاه ها مورد بررسی قرار گیرد، با کمک این روش پزشک می تواند، تومور را به خوبی مورد بررسی قرار دهد، البته در این روش احتمال دارد، آسیب عصبی در هنگام نمونه برداری اتفاق افتد. این روش برای مواردی مورد استفاده قرار می گیرد، که شوانوما ویژگی های معمولی را در تصویر برداری نشان تمی دهند.
روش های درمان
روش مورد استفاده برای درمان به شرایط بیمار، محل قرار گیری و اندازه تومور بستگی دارد، گزینه های درمانی شامل موارد زیر می باشد.
نظارت
احتمال پزشک برای مدتی وضعیت شما را مورد بررسی قرار دهد و پیشنهاد می کند، برای مدت مشخصی معاینه های منظم سی تی اسکن و ام آر آی انجام شود، استفاده از این آزمایش ها در هر ماه و بررسی نتایج آن ها نشان می دهد، که آیا تومر در حال رشد می باشد یا خیر.
جراحی
در موردی که تومور منجر به بروز درد شود و یا در حال رشد سریع باشد، مورد جراحی قرار می گیرد، در این صورت یک جراح ماهر و زبردست می تواند، این تومر را از بدن فرد بیمار خارج کند، لازم به ذکر است، که این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. مرخص شدن پس از جراحی به وضعیت بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد.
در صورتی که حال بیمار مساعد باشد، می تواند یک روز پس از جراحی به خانه بازگردد و در برخی موارد نیاز است، بیمار تا چند روز در بیمارستان و تحت نظر باشد. در مواردی نیز این احتمال وجود دارد، که با وجود برداشتن تومور بیماری دوباره عود کند و تومور مجددا تشکیل شود.
پرتو درمانی
از پرتو درمانی برای بهبود وضعیت بیماری استفاده می شود. پرتو درمانی کمک می کند، تا تومور شوانوما و علائم حاصل از آن کنترل و رو به بهبودی رود. در مواردی که پزشک تشخیص دهد، از پرتو درمانی در کنار جراحی استفاده می شود.
جراحی رادیو استریوتاکتیک
در صورتی که تومور در مجاورت اعصاب حیاتی یا رگ های خونی باشد، پزشک از روشی به نام پرتودرمانی استریوتاکتیک استفاده می کند، در این روش از آسیب رسیدن به بافت سالم پیشگیری می شود. در این روش درمانی بدون ایجاد برش اشعه مستقیما به تومور تابانده می شود.